EMDR Nedir?

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), bireylerin savaş, istismar, doğal afetler, çocukluk travmaları gibi yaşam olaylarının neden olduğu psikolojik rahatsızlıkları çözmelerine yardımcı olmak için kullanılan etkili bir terapi yöntemidir. Bu teknik, travmatik anılara duyarsızlaşma sağlayarak, panik bozukluğu, yas, fobiler ve kronik ağrı gibi durumlarda da başarıyla uygulanır.

EMDR, psikodinamik, bilişsel ve davranışsal terapi yaklaşımlarından öğeler içeren, hafızanın duygusal, bedensel ve bilişsel parçalarına odaklanarak bireyin iyileşmesine katkıda bulunur. Dr. Francine Shapiro’nun 1987 yılında göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini azalttığını keşfetmesiyle, EMDR’nin travma tedavisindeki etkisi bilimsel olarak kanıtlanmaya başlamıştır.

Travma Nedir?

Travma, bireyin başa çıkma kapasitesini aşan ve olayın görüntü, düşünce veya duygularının işlenmeden zihinde donmasına yol açan olaylardır. Travmatik olaylar, beyin tarafından işlenmediğinde sinir sistemi içinde donarak, psikolojik veya psikiyatrik rahatsızlıklara neden olabilir.

EMDR Nasıl Çalışır?

EMDR tedavisinde, birey travmatik anıya erişir ve iki yönlü uyaranlar (göz hareketleri gibi) kullanılarak bu anıya duyarsızlaşır. Travmanın beyinde oluşturduğu olumsuz etkiler yeniden işlenir, böylece travma ile ilgili yanlış veya zararlı inançlar olumlu inançlarla değiştirilir. Bu süreç, danışanın kendi kendine iyileşme mekanizmasını harekete geçirir ve travmatik anılar arasındaki bağlantıları düzenler.

EMDR Tedavisi Aşamaları:

1. Geçmiş Travmaların Çözümü: Bireyin geçmiş olumsuz anılarına odaklanılır ve bunlar işlenir.
2. Mevcut Stres Faktörlerine Duyarsızlaşma: Şu anki stres etkenlerine karşı duyarsızlaşma sağlanır.
3. Gelecekte Daha İyi İşlev Gösterme: Bireyin gelecek dönemde daha iyi başa çıkabilmesi için olumlu davranış ve beceriler geliştirilir.

EMDR’nin Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Tedavisindeki Rolü

EMDR, TSSB tedavisinde etkili bir yaklaşımdır. Amerikan Psikiyatri Derneği, EMDR’yi Bilişsel Davranışçı Terapi ile eşdeğer etkinlikte bir yöntem olarak kabul eder. Bu terapi, danışanın travmatik anılarla daha sağlıklı ilişki kurmasına olanak tanır ve sinir sistemindeki sıkışmış travmatik bilgilerin işlenmesine yardımcı olur.

EMDR’nin Etkileri

Geçmişte yaşanan olaylar, bugünkü olumsuz duyguları ve fiziksel belirtileri tetikleyebilir. EMDR ile bu olaylar arasındaki ilişki değiştirildiğinde, stres azalır ve kişi geçmiş travmaların etkisinden kurtulabilir. Terapist, danışanın doğru bir şekilde anıları işleyip işlemediğini takip eder ve gerekli müdahalelerde bulunur.

EMDR Hangi Sorunlarda Kullanılır?

• Travma ve TSSB
• Panik Bozukluğu ve Kaygı Bozuklukları
• Depresyon ve Yas
• Fobiler ve Stres Yönetimi
• Yeme Bozuklukları
• Bağımlılıklar ve Migren
• Cinsel İşlev Bozuklukları

Her bireyin EMDR’ye verdiği yanıt farklıdır. Seans sayısı travmanın boyutuna göre değişmekle birlikte, terapi genellikle minimum 8 seans sürer. Bazı travmalarda bu süre yeterliyken, bazı durumlar 20+ seans gerektirebilir.

EMDR Süreci

1. Geçmişin Değerlendirilmesi: Danışanın travmatik deneyimleri belirlenir.
2. Hazırlık: Terapist, danışanı sürece hazırlar ve terapi hakkında bilgilendirir.
3. Değerlendirme: Olumsuz inançlar ve duygular belirlenir, pozitif inançlara dönüştürülür.
4. Duyarsızlaştırma: Travmatik anıya odaklanarak, göz hareketleri veya diğer uyaranlarla işleme yapılır.
5. Pozitif İnancın Yerleştirilmesi: Olumsuz inançlar yerine pozitif inançlar pekiştirilir.
6. Beden Tarama: Travmatik olayların bedensel etkileri incelenir ve yeniden işlenir.
7. Kapanış ve Yeniden Değerlendirme: Terapist seans sonu değerlendirme yaparak, danışanı rahatlatır ve bir sonraki adımları belirler.

EMDR, kişinin hayat kalitesini artırmayı ve travmanın neden olduğu psikolojik zorlukları aşmayı amaçlayan güçlü bir yöntemdir. Terapi süreci bireye göre değişmekle birlikte, sonuçlar oldukça etkili ve uzun vadeli olabilir.